Aug 10, 2008

Distinct Places in Arakan

ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕

ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ဖက္တြင္ တည္႐ွိေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ ေျမာက္အရပ္တြင္ တည္႐ွိေသာ ေ႐ွးေဟာင္းၿမိဳ႕ေတာ္ တည္႐ွိရာ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္ၿပီး ကုလားတန္ျမစ္၏ အေ႐ွ႕ဖက္ အရပ္တြင္ ႐ွိကာ ေျမာက္ဖက္ႏွင္႕ ေတာင္ဖက္တို႕တြင္ ေတာင္စြယ္၊ ေတာင္တန္းမ်ားျဖင္႕ ကာရံလ်က္ ႐ွိေသာ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္သည္။



သကၠရာဇ္ ၁၄၃၁ တြင္ ရခိုင္ဘုရင္ မင္းေစာမြန္မွ ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ (အာရကန္ႏိုင္ငံေတာ္)၏ ၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ တည္ေထာင္ခဲ႕ၿပီး ၁၇ ရာစုအလယ္တြင္ ၿမိဳ႕ေတာ္၏ အ႐ြယ္အစားမွာ ၁၂၀၀၀၀ ဧက အထိ႐ွိလာသည္။ ၄င္းၿမိဳ႕ေတာ္မွ ေပၚတူဂီ၊ နယ္သာလန္၊ အင္း၀၊ ပဲခူး၊ အာေရဗီးယား၊ ပါ႐ွား ႏွင္႕ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံတို႕ႏွင္႕ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ ေဖာက္ကားမႈမ်ား ႐ွိခဲ႕သည္။ ဆန္စပါး၊ ခ်ည္မွ်င္၊ ပတၱျမား၊ ဆင္၊ ေက်းကၽြန္၊ ျမင္း၊ ဆင္စြယ္၊ ဟင္းခတ္ အေမႊးအႀကိဳင္မ်ား ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္မႈမ်ား ျပဳခဲ႕သည္။

ေျမာက္ဦးေခတ္ အထြတ္အထိပ္ ေရာက္ခ်ိန္တြင္ ၄င္း ၿမိဳ႕ေတာ္မွ ဒါကာႏွင္႕ စစ္တေကာင္း အပါအ၀င္ ဘဂၤလား ေဒ႕႐ွ္ ႏိုင္ငံ နယ္နိမိတ္ တစ္၀က္၊ ယခု လက္႐ွိ ရခိုင္ျပည္နယ္ တ၀ွမ္းႏွင္႕ ျမန္မာျပည္ ေအာက္ပိုင္းတခြင္ အထိ အာဏာစက္ သက္ေရာက္ခဲ႕သည္။ ၄င္း ေခတ္အတြင္း ရခိုင္ဘုရင္မ်ားမွ ရခိုင္စကားလံုး၊ အာရဗီစကားလံုးႏွင္႕ ဘဂၤါလီ စကားလံုးမ်ား ပါ၀င္ေသာ ဒဂၤါးမ်ား ႐ိုက္ႏွိပ္ သံုးစြဲခဲ႕သည္။ ေျမာက္ဦးေခတ္ စည္ပင္၀ေျပာေသာ ေခတ္ကာလတြင္ ဘုရား ပုထိုးမ်ားစြာ တည္ေဆာက္ခဲ႕ၾကၿပီး ၄င္းထဲမွ အမ်ားစုမွာ ယခုတိုင္ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ဆဲ ျဖစ္သည္။ ထင္႐ွားေသာ ေစတီ ပုထိုးမ်ားမွာ သွ်စ္ေသာင္းပုထိုးေတာ္ႀကီး (ရခိုင္အေခၚ သိွ်ဳက္ေသာင္းဘုရား၊ ဆင္းတုေတာ္ ၈၀၀၀၀ ထည္႕သြင္း တည္ထားသည္။) ထုကၠံသိမ္ ပုထိုးေတာ္ႀကီး ႏွင္႕ ကိုးေသာင္း ပုထိုးေတာ္ႀကီး (ဆင္းတုေတာ္ ၉၀၀၀၀ ထည္႕သြင္း တည္ထားသည္။) ႏွင္႕ မာန္ငါးပါး ေစတီပုထိုးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

ေျမာက္ဦးပတ္၀န္းက်င္ ေဒသသည္ ဧရာ၀တီ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚ ေဒသၿပီးလွ်င္ ဆန္ထုတ္လုပ္မႈ ဒုတိယ အမ်ားဆံုး ေဒသ ျဖစ္သည္။

ယေန႕ေခတ္တြင္ ေျမာက္ဦးသည္ ေ႐ွးေဟာင္း သုေတသန ႏွင္႕ စပ္ဆိုင္၍ ကမာၻလွည္႕ခရီးသြားမ်ား ဆြဲေဆာင္ရာ အဓိက နယ္ေျမတစ္ခု ျဖစ္၍ ရန္ကုန္ၿမိ္ဳ႕မွ ၂ ရက္ ခရီး (သို႕မဟုတ္) စစ္ေတြၿမိဳ႕မွ ၃ နာရီမွ ၅ နာရီၾကာ စက္ေလွခရီးျဖင္႕ သြားေရာက္ႏိုင္သည္။


ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕႐ွိ ေစတီပုထိုးမ်ား

သကၠရာဇ္ ၁၃၄၁ ခု၊ ရခိုင္ဘုရင္ မင္းေစာမြန္ စိုးစံခ်ိန္မွ စတင္၍ တည္ထားခဲ႕ေသာ ေစတီ၊ ပုထိုးမ်ား အေျမာက္အျမား တည္႐ွိသည္။ ေအာက္ပါေစတီ၊ ပုထိုးမ်ားမွာ ၄င္းတို႕ အနက္မွ ထင္႐ွားလူသိမ်ားေသာ ေစတီ၊ ပုထိုးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

* သွ်စ္ေသာင္း ပုထိုးေတာ္ႀကီး
* ထုကၠံသိမ္ ပုထိုးေတာ္ႀကီး
* ကိုးေသာင္း ပုထိုးေတာ္ႀကီး
* အံေတာ္သိမ္
* ေလးမ်က္ႏွာ ပုထိုးေတာ္ႀကီး
* မာန္ငါးပါး
**မဂၤလာ မာန္ေအာင္ေစတီ
**ရတနာ႕ မာန္ေအာင္ေစတီ
**သက် မာန္ေအာင္ေစတီ
**ေလာက မာန္ေအာင္ေစတီ
**ဇိန မာန္ေအာင္ေစတီ
*စႏၵာ႕မုနိ ပုထိုးေတာ္ႀကီး
*ဗႏၶဳလေက်ာင္း

ေျမာက္ဦးသည္ အဓိက အားျဖင္႕ ဗုဒၶသာသနိက အေဆာက္အဦးမ်ား စုစည္းတည္႐ွိရာ ေနရာ ျဖစ္ျငားလည္း၊ အျခားေသာ ယံုၾကည္သက္၀င္မႈ ဆိုင္ရာ အေဆာက္အဦးမ်ားလည္း ေတြ႕႐ွိႏိုင္သည္။ ၄င္းတို႕ အနက္မွ ထင္႐ွားေသာ အေဆာက္အဦး တစ္ခုမွ မင္းေစာမြန္လက္ထက္တြင္ တည္ေဆာက္ထားခဲ႕ေသာ ေ႐ွးေဟာင္း ဗလီတစ္ခု ျဖစ္ၿပီး ၿမိဳ႕၏ အေ႐ွ႕ေတာင္ အရပ္တြင္ တည္႐ွိသည္။

သံတြဲၿမိဳ႕

သံတြဲၿမိဳ႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေနာက္ဖက္တြင္ တည္႐ွိေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္သည္။

အက်ဥ္းခ်ဳပ္ အေၾကာင္းအရာ

သံတြဲၿမိဳ႕ကို ၿဗိတိသွ်တို႕မွ ဆန္းဒိုးေ၀း (Sandoway) ဟု ေခၚတြင္ခဲ႕ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္း၏ အဓိက ပင္လယ္ ဆိပ္ကမ္းတစ္ခုျဖစ္သည္။ သံတြဲၿမိဳ႕သည္ ေ႐ွးေဟာင္းၿမိဳ႕ေတာ္ တစ္ခုျဖစ္ၿပီး တစ္ခ်ိန္က အာရကန္ဟု ေခၚတြင္ေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ တစ္ခု ျဖစ္သည္။

သံတြဲခ႐ိုင္၏ ခ႐ိုင္ၿမိဳ႕ေတာ္လည္း ျဖစ္ၿပီး သံတြဲခ႐ိုင္၏ အက်ယ္အ၀န္းမွာ ၃၇၈၄ စတုရန္းမိုင္ ႐ွိသည္။ ရခိုင္႐ိုးမ၏ ေတာင္စြယ္ေတာင္တန္းမ်ားသည္ သံတြဲၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းမွ ျဖတ္၍ ကမ္းေျခနားတိုင္ေအာင္ သြယ္တန္းတည္႐ွိသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ေတာင္ထိပ္မ်ား၏ အျမင္႕မွာ ေပ ၄၀၀၀ ႏွင္႕ အထက္ထိ ျမင္႕မားၾကသည္။ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားမွာ ေတာင္တန္းမ်ားမွ စီးထြက္လာကာ ပင္လယ္သို႕ တိုက္႐ိုက္စီး၀င္ၿပီး ေရစူး ၉ ေပမွ ၁၀ ေပအထိ ႐ွိေသာ သေဘၤာမ်ား ေက်ာက္ခ် ရပ္နားႏိုင္သည္။ ၁၉၀၅ ခုႏွစ္ တုိင္းထြာခ်က္မ်ားအရ ႏွစ္စဥ္ ပံုမွန္ မိုးေရခ်ိန္ ၂၃ လက္မမွ ၄၉ လက္မ အထိ ႐ြာသြန္းသည္။ ေဆး႐ြက္ႀကီးပင္မ်ား ေနရာအခ်ိဳ႕ စိုက္ပ်ိဳးသည္မွ အပ အဓိက စိုက္ပ်ိဳးသီးႏွံမွာ စပါးျဖစ္သည္။



ငပလီကမ္းေျခ

သံတြဲၿမိဳ႕မွ ၇ ကီလိုမီတာ (၄မိုင္)အကြာတြင္ တည္႐ွိ၍ ကမ္းေျခအလ်ား ၃ ကီလိုမီတာ (၂ မိုင္) ႐ွည္လ်ားကာ အိႏၵိယ သမုဒၵရာသို႕ မ်က္ႏွာမူလ်က္ တည္႐ွိသည္။ ငပလီဟူေသာ အမည္ကို အီတလီလူမ်ိဳးမ်ားက ေနပယ္၏ၿမိဳ႕ေတာ္ ေနပူလီ (Napoli) ကို အစြဲျပဳ ေခၚေ၀ၚရာမွ ရခိုင္ျပည္သူတို႕ စကားသံျဖင္႕ ငပလီဟူ၍ ျဖစ္လာသည္။ ကမ္းေျခတစ္ေလွ်ာက္ တည္ေဆာက္ထားေသာ ဟိုတယ္အမ်ားအျပား၊ အပန္းေျဖစခန္းမ်ားႏွင္႕ ေဂါက္ကြင္းမ်ားျဖင္႕ ျမန္မာျပည္၏ အဓိက ကမာၻလွည္႕ ခရီးသြားမ်ားကို ဆြဲေဆာင္ရာ အဓိက ေနရာတစ္ခုလည္း ျဖစ္သည္။ အဓိက ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းမွာ ေလေၾကာင္း ျဖစ္၍ သံတြဲေလဆိပ္ (ယခင္ Sandoway ေလဆိပ္) မွတဆင္႕ သြားေရာက္ႏိုင္၍ ျမန္မာ႕ေလေၾကာင္း၊ အဲမႏၱေလး၊ ရန္ကုန္ အဲေ၀းႏွင္႕ အဲပုဂံ တို႕မွ သံတြဲသို႕ ခရီးစဥ္မ်ား ေျပးဆြဲေပးလ်က္႐ွိၾကသည္။

7 comments:

  1. ေျမာက္ဦးကို သြားလည္ခ်င္ေနတာနဲ႕ အခုပို႕စ္ ဖတ္ရလို႕ ေက်းဇူးပါဗ်ာ။

    ReplyDelete
  2. dear bro!
    Are you from thantway otherwise from mroukoo!
    Any way, thanks for presentation,bro.
    best wish, an0nymous :hehe :)

    ReplyDelete
  3. It is appropriate time to make some plans for the future and
    it's time to be happy. I

    have read this post and if I could I desire to suggest you some interesting things or

    advice. Perhaps you can write next articles referring to this article. I wish

    to read more things about it!

    Also visit my weblog sakura.ne.jp

    ReplyDelete
  4. My brother suggested I might like this blog.
    He used to be entirely right. This post actually made my day.
    You cann't

    consider simply how a lot time I had spent for this info! Thanks!

    my blog :: onlineeducationexperience.com

    ReplyDelete
  5. I do agree with all the ideas you've presented in your post. They're really

    convincing and will definitely work. Still, the posts are very short for beginners.
    Could you please extend them a bit from next time?
    Thanks for the post.

    Here is my weblog; pluft.google-scraps.us

    ReplyDelete
  6. My programmer is trying to convince me to move to .net from PHP.
    I have always disliked the

    idea because of the expenses. But he's tryiong none the less. I've been using
    Movable-type on a number

    of websites for about a year and am anxious about


    switching to another platform. I have heard great
    things about blogengine.net. Is

    there a way I can import all my wordpress content into it?
    Any help would be

    greatly appreciated!

    Have a look at my web site cba.pl

    ReplyDelete

Your comment encouraged Mgluaye to write new posts in blog. It will be appreciated to write something about the post you have read...

Thank you

BAY OF HUNTERS